کتابخانه فارسی
/
تذکرة الاوليا عطار
/
متن تذکرة الاولياء (قسمت دوم)
/
ذکر ابو علي جوزجاني، رحمة الله عليه
ذکر ابو علي جوزجاني، رحمة الله عليه
آن عمده اوليا، آن زبده اصفيا، آن مقبول با همت، آن مخصوص باکرامت، آن شيخ پنهاني، ابوعلي جوزجاني - رحمة الله عليه - از کبار مشايخ و از جوانمردان طريقت بود و در مجاهده با کمال؛
و او را تصانيف است در معاملات، معتبر و مشهور؛ و کلماتي مقبول و مذکور؛ و مريد حکيم ترمذي بود. و (سخن اوست که) گفت: «قرارگاه خلق ميان غفلت است و اعتماد ايشان بر ظن وتهمت؛ و نزديک ايشان چنان است که کردارشان بر حقيقت است و سخنشان بر اسرار مکاشفت ».
و گفت: «سه چيز از عقد توحيد است: خوف و رجا و محبت؛ زيادتي خوف از ترک گناه است به سبب وعيد ديدن؛ و زيادتي رجا از عمل صالح بود به سبب وعده ديدن؛ و زيادتي محبت از بسياري ذکر بود به سبب منت ديدن. پس خايف هيچ نياسايد از هرب و راجي هيچ نياسايد از طرب، و محب هيچ نياسايد از ذکر محبوب. پس خوف ناري منور است و رجا نوري منور و محبت نورالانوار».
و گفت: «از علامت سعادت آن بود که بر بنده گزارد طاعت آسان بود و موافقت کردن سنت در افعال بر او دشوار نبود و محب اهل صلاح بود و با برادران نيکو خوي بود و در راه خداي چيزي بذل تواند کرد و به کار مسلمانان قيام تواند نمود و مراعات اوقات خويش تواند کرد».
و گفت: «بدبخت کسي است که معاصيي ظاهر گرداند که بر وي فراموش باشد». و گفت: «ولي آن بود که از حال خود فاني بود و به مشاهده حق باقي، و حق - تعالي - متولي اعمال او بود و او را به خود هيچ اختيار نبود و با غيرش قرار نه ».
و گفت: «عارف آن است که جمله دل خويش به مولي داده باشد و تن به خلق ». و گفت: «گمان نيکو بردن به خداي غايت معرفت بود و گمان بد بردن به نفس اصل معرفت به نفس ».
و گفت: «هر که ملازمت کند بر درگاه مولي، بعد از ملازمت چه بود جز در گشادن؟ و هر که صبر کند به خداي، بعد از صبر چه بود جز وصول به حق؟».
و گفت: «صاحب استقامت باش نه صاحب کرامت، که نفس تو کرامت خواهد و خداي استقامت ». و گفت: «رضا سراي عبوديت است و صبر در وي و تفويض خانه او؛ و مرگ بر در است و فراغت در سراي و راحت در خانه ».
و گفت: «بخل سه حرف است؛ با، و آن بلاست و خا، و آن خسران است و لام، و آن لوم است. پس بخيل بلايي است بر نفس خويش، خاسري است در نفاق خويش، ملومي است در بخل خويش ». والسلام.
جستجو در مطالب سایت